Jak wygląda procedura związana z odrzuceniem spadku, gdy małoletni przebywa poza granicami kraju?
Sprawa, która mogłaby wydawać się prosta, niestety jest bardziej skomplikowana, w sytuacji, gdy dziecko mieszka za granicą. Powołanie do spadku małoletniego może wynikać z ustawy lub z testamentu. Jednak najczęściej małoletni powoływani są do spadku z powodu wcześniejszego odrzucenia spadku przez rodziców. A więc, w momencie, gdy rodzic odrzuca spadek, według prawa RP, długi których nie chcemy spłacać odrzucając spadek, przechodzą automatycznie na nasze dzieci. Sytuacja jest prosta, jeżeli dzieci są pełnoletnie i mogą osobiście taki spadek odrzucić. O tyle w przypadku dzieci małoletnich, odrzucenia spadku muszą dokonać za nich rodzice.
Warto wiedzieć: od 15 listopada 2023 r. zmieniły się zasady dziedziczenia, które przede wszystkim mają uprościć i usprawnić postępowanie spadkowe w przypadku odrzucenia spadku w imieniu nieletnich dzieci w UK.
6 ZASADNICZYCH SPRAW O KTÓRYCH NAJCZĘŚCIEJ NIE WIEDZĄ RODZICE
• Czy odrzucenie spadku wymaga zgody sądu?
• Czy mamy odrzucać spadek, jeżeli dziecko jest urodzone za granicą?
• Jaki jest termin, na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego?
• Co się stanie, jeżeli nie zdążę odrzucić spadku w terminie?
• Jak złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka?
• Gdzie mogę umówić się na wizytę u notariusza w UK, aby odrzucić spadek?
Poniżej przygotowaliśmy poradnik w formie odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania związane z procedurą odrzucenia spadku w imieniu nieletnich dzieci mieszkających w Wielkiej Brytanii. Powinno to Ci pomoc uniknąć najczęściej popełnianych błędów oraz przedstawić ci krok po kroku, co, gdzie i jak należy dokładnie zrobić, aby szybko i bezproblemowo odrzucić spadek w imieniu dziecka, bez potrzeby powrotu do Polski.
Kim jest małoletni?
W myśl polskiego prawa małoletnim jest osoba, która nie ukończyła 18 roku życia.
Warto wiedzieć: Rodzice będą musieli odrzucić spadek również w przypadku dziecka, które jest poczęte, ale jeszcze nie urodzone w momencie otwarcia spadku. Bowiem w myśl prawa polskiego, dziecko nie narodzone, lecz już poczęte, przypada do grona spadkobierców. Stąd, w momencie jego narodzin zacznie biec okres 6 miesięczny w ciągu, którego rodzice będą musieli się ustosunkować co do spadku w jego imieniu. A więc, jeżeli w spadku były tylko same długi, rodzice dziecka, aby ochronić interesy nowonarodzonego dziecka przed spłatą długów, będą musieli przeprowadzić taką samą procedurę odrzucenia spadku w jego imieniu.
Czy odrzucenie spadku wymaga zgody sądu rodzinnego?
Zgodnie z nowelizacją prawa spadkowego, można przed notariuszem złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka BEZ ZGODY sądu rodzinnego, o ile:
– jedno z rodziców już spadek odrzuciło i dysponujecie Państwo kopią tego dokumentu,
– pozostałe pełnoletnie dzieci już spadek odrzuciły i dysponujecie Państwo kopią tego dokumentu,
– nie upłynęło 6 miesięcy od daty, kiedy rodzic spadek odrzucił.
(Uwaga: oświadczenie wywołuje skutek po przedłożeniu gotowego dokumentu w sądzie spadku w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania do spadku).
Spadek w imieniu dzieci odrzucają rodzice razem, czyli razem muszą być u notariusza, chyba że tylko jednemu z nich przyznana jest opieka nad dzieckiem lub drugi rodzic wcześniej wyraził zgodę przed notariuszem, co potwierdzone jest stosownym dokumentem do okazania.
UWAGA: ZGODA SĄDU (sądu spadku) potrzebna będzie nadal w sytuacji kiedy:
– dziecko ma odrzucić spadek po zmarłym ojcu/matce, a rodzice byli rozwiedzeni,
– rodzice nie są zgodni co do odrzucenia spadku,
– rodzic dziedziczy na równo z dzieckiem (np. kiedy zmarło jedno z rodziców dziecka), a rodzice byli w związku małżeńskim,
Czy mamy odrzucać spadek, jeżeli dziecko jest urodzone za granicą albo nie ma PESEL’u?
Tak. Niezależnie od tego czy dziecko jest urodzone w Polsce czy w UK. Zgodnie z przepisami RP, jeżeli przynajmniej jeden z rodziców dziecka ma polskie obywatelstwo – to automatycznie jego dzieci, nie zależenie od miejsca urodzenia, stałego pobytu, a nawet jeżeli posiadają obywatelstwo i paszport innego kraju, nie posiadając polskich dokumentów ani numeru pesel, i tak w Polsce będą traktowane jako obywatele Polski, ze wszystkimi prawami i obowiązkami.
Stąd, na przykład, jeżeli dziecko się urodziło w Wielkiej Brytanii, ma brytyjski akt urodzenia, brytyjskie obywatelstwo, nie posiada PESEL-u i nigdy nie było zarejestrowane w Polsce. To rodzice i tak muszą złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka. W taki sam sposób, jak gdyby dziecko było urodzone w Polsce.
Jaki jest termin, na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego, mieszkającego za granicą?
Termin na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego mieszkającego za granicą jest taki sam, jak w każdym innym wypadku. Wynosi 6 miesięcy od dnia, w którym rodzice małoletniego dziecka dowiedzieli się o tytule jego powołania do spadku. W najbardziej typowej sytuacji, ten 6-cio miesięczny termin zaczyna biec od chwili, w której rodzic odrzucił spadek w swoim imieniu.
Co się stanie, jeżeli nie zdążę w terminie odrzucić spadku w imieniu dziecka?
Jeżeli rodzice dziecka w ciągu 6 miesięcy od powołania dziecka do spadku, nie odrzucą spadku w jego imieniu. Zgodnie z przepisami dziecko automatycznie nabędzie spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że spadkobierca odpowiada za długi spadkowe tyko do wysokości wartości aktywów spadku. Jeżeli zatem zmarły nie miał żadnego majątku w chwili śmierci, a tylko same długi, to osoba, która nabyła spadek z dobrodziejstwem inwentarza, de facto nie poniesie odpowiedzialności za długi.
Warto wiedzieć: Niemniej jednak, przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza wiąże się z koniecznością aktywności w ewentualnych sprawach związanych z długami spadkowymi. Sporządzenie spisu inwentarza przez komornika czy też notariusza również kosztuje. Ponadto, to może powodować dodatkowe komplikacje, gdyż trzeba będzie podejmować uczestnictwo w postępowaniach sądowych. Dlatego, jeżeli faktycznie w skład spadku nie wchodzi żaden majątek, lepszą opcją będzie odrzucenie spadku.
Co należy zrobić aby odrzucić spadek w imieniu dziecka, mieszkając za granicą?
Żeby odrzucić spadek w imieniu nieletniego dziecka, rodzice muszą złożyć przed notariuszem odpowiednie oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu nieletniego. Jeżeli oświadczenie miałoby być składane przed notariuszem w UK, to należy pamiętać o uzyskaniu tzw. klauzuli Apostille. To poświadczenie wydaje w Wielkiej Brytanii biuro legalizacyjne Foreign & Commonwealth Office.
Wydany w Wielkiej Brytanii dokument urzędowy, a mianowicie – oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka, poświadczone notariuszem oraz zaopatrzone w Apostille, może być bezpośrednio przedłożone właściwym władzom, urzędom i instytucjom w Polsce (więcej na temat: Gdzie i jak umówić się z notariuszem w Anglii aby złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka w UK).
POTRZEBNE DOKUMENTY
Aby skorzystać z usług notariusza należy posiadać:
– ważny paszport lub dowód osobisty,
– dokument potwierdzający adres zamieszkania w UK z datą wydania nie później niż trzy miesiące (wyciąg bankowy lub kasowy, lub rachunek za podatek komunalny, lub umowa najmu lub oświadczenie skarbowe/celne HM lub rachunek za media prąd/gaz, za wyjątkiem rachunku za telefon komórkowy),
– kopia aktu urodzenia dziecka,
– jeśli są dzieci pełnoletnie także kopię oświadczenia o odrzuceniu przez nich spadku,
– jeśli jeden z rodziców nie będzie obecny, ponieważ wcześniej wyraził przed notariuszem zgodę na odrzucenie spadku w imieniu dzieci, to potrzebna będzie owa zgoda lub kopia (zdjęcie) tej zgody.
Sporządzone tutaj w UK oświadczenie, Klient musi odesłać do sądu spadku w Polsce!
Który sąd spadku jest właściwy?
Właściwy sąd spadku, jest Sąd Rejonowy według ostatniego miejsca zameldowania osoby zmarłej w Polsce.
Warto wiedzieć:
• Jeśli minie termin 6 miesięczny do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka, możemy starać się o jego “przywrócenie”. W takiej sytuacji należy złożyć wniosek o uchylenie się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia woli o odrzuceniu spadku w terminie i przyjęcie oświadczenia o odrzuceniu spadku.
• zezwolenia na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka lub osoby pozostającej pod opieką, po nowelizacji ustawy, będzie wydawał sąd spadku, a nie jak kiedyś sąd rodzinny,
• oświadczenie wywołuje skutek po przedłożeniu gotowego dokumentu w sądzie spadku w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania do spadku.
PODSUMOWANIE
Niezależnie od tego czy dziecko jest urodzone w Polsce czy w Wielkiej Brytanii, aby odrzucić spadek w imieniu nieletniego dziecka jako rodzic i opiekun dziecka musisz postępować zgodnie z ustaloną procedurą określoną w przepisach RP. W myśl wejścia w życie nowych przepisów w prawie spadkowym, od 15 listopada 2023 r. procedura odrzucenia spadku w imieniu dzieci została uproszczona. A więc, od teraz zgoda sądu opiekuńczego w większości przypadkach nie będzie konieczna. Od teraz, rodzić po odrzuceniu spadku w swoim imieniu, będzie mógł w terminie 6 miesięcy również złożyć odpowiednie oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przed notariuszem w UK, bez konieczności uzyskania prawomocnej zgody sądu.
Tak więc, aby odrzucić spadek w imieniu dziecka w UK, bez potrzeby powrotu do Polski, należy postępować zgodnie z poniższymi krokami:
1. Odrzucić spadek w swoim imieniu składając notarialne oświadczenie o odrzuceniu spadku,
2. Po odrzuceniu spadku, złóż u notariusza odpowiednie oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka.
3. Zalegalizuj notarialne poświadczone oświadczenie klauzulą apostille.
4. Prześlij odpis oświadczenia o odrzuceniu spadku do właściwego sądu spadkowego w Polsce.
Pamiętaj, czas na odrzucenie spadku w imieniu dziecka zaczyna biec w momencie powołania jego do spadku. Najczęściej to jest, gdy rodzic odrzuci spadek w swoim imieniu. Ustawowo jest wyznaczony termin 6 miesięcy na założenie oświadczenia. Nie mniej jednak wiadomo że czas szybko leci stąd, nie należy tego zostawiać na ostatnią chwilę!
Jeżeli masz pytania lub potrzebujesz pomocy procedurze przygotowania odpowiedniego oświadczenia w celu odrzucenia spadku w imieniu nieletniego dziecka w UK – naciśnij tu aby przejść do systemu rezerwacji wizyty u notariusza w UK, gdzie szybko i wygodnie pomogą ci przygotować i zalegalizować odpowiednie oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka.